Jeśli podczas biegania, chodzenia, przysiadu czy nawet siedzenia czujesz ciągnięcie po zewnętrznej stronie uda, może za tym stać nie mięsień… a pasmo. A dokładnie – pasmo biodrowo-piszczelowe, czyli struktura, którą warto znać, jeśli chcesz rozumieć swoje ciało lepiej.
Czym jest pasmo biodrowo-piszczelowe?
Pasmo biodrowo-piszczelowe (ang. iliotibial band – ITB) to gruba ścięgnista struktura, które biegnie od biodra aż do bocznej części kolana. Jest częścią powięzi szerokiej uda i łączy się z mięśniami pośladkowymi oraz napinaczem powięzi szerokiej.
To nie mięsień, ale elastyczny „stabilizator”, który pełni bardzo ważną funkcję:
- stabilizuje miednicę w ruchu,
- pomaga utrzymać kolano „na torze”,
- wspiera boczną taśmę mięśniowo-powięziową, czyli cały łańcuch od stopy po bark.
Dlaczego pasmo biodrowo-piszczelowe się napina?
Pasmo nie kurczy się jak mięsień – ale może się skracać i sztywnieć, gdy mięśnie z nim powiązane są w ciągłym napięciu. Najczęściej winowajcami są:
- napinacz powięzi szerokiej (TFL),
- pośladkowy średni i mały,
- brak równowagi w obrębie miednicy i stopy.
Co prowadzi do napięcia?
– długie siedzenie,
– przeciążenie treningowe (zwłaszcza bieganie, przysiady, rower),
– słaba siła mięśniowa w okolicach biodra, pośladków i ud,
– błędy w technice chodu lub biegu,
– brak regeneracji lub rolowania.
Jakie objawy daje przeciążone pasmo?
Najczęściej:
- ból po zewnętrznej stronie uda lub kolana (często mylony z „bólem kolana”),
- uczucie ciągnięcia w bocznej części nogi przy ruchu,
- dyskomfort przy dłuższym chodzeniu lub siedzeniu po turecku,
- „trzaski” po bocznej stronie uda podczas zginania kolana,
- ograniczenie zakresu ruchu w stawie biodrowym lub kolanowym.
Co można z tym zrobić?
Przede wszystkim: nie rozciągać samego pasma na siłę.
To tak, jakby próbować rozciągnąć pasek od spodni – on sam się nie zmieni, dopóki nie rozluźnisz tego, co go napina.
Fizjoterapeuta pomoże Ci:
- zadbać o mobilizację okolicy biodra,
- będzie pracować manualnie z naprężaczem powięzi szerokiej i pośladkiem średnim,
- pokaże Ci jak rolować się świadomie – krótko i precyzyjnie,
- wskaże jak ćwiczyć stabilizację biodra i stopy,
- nauczy Cię zdrowego wzorca chodu i biegu.
Pasmo jako część systemu powięziowego
Pasmo biodrowo-piszczelowe to element tzw. taśmy bocznej (według Anatomy Trains T. Myersa), czyli całego układu stabilizującego ciało w płaszczyźnie czołowej.
Dlatego jego napięcie może wpływać nie tylko na kolano, ale też na:
- ustawienie miednicy,
- ból dolnego odcinka pleców,
- przeciążenia w obrębie barku po tej samej stronie
Pasmo biodrowo-piszczelowe często nie boli samo z siebie, ale daje objawy jako efekt kompensacji.
To nie wróg – to sygnał, że coś innego w Twoim ciele potrzebuje uwagi.
W terapii skupiam się nie tylko na miejscu objawu, ale na całym łańcuchu przyczyn.
Jeśli czujesz napięcie po bocznej stronie uda, masz problem z kolanem, albo czujesz, że Twoje ciało „ściąga na bok” — umów się na wizytę do fizjoterapeuty
Zapraszam również do przeczytania innych, równie ciekawych artykułów na blogu
