Dlaczego warto zwrócić uwagę na staw skroniowo-żuchwowy?
Choć często pomijany w codziennej diagnostyce, staw skroniowo-żuchwowy (SSŻ) odgrywa kluczową rolę w naszym funkcjonowaniu. Umożliwia mówienie, jedzenie, ziewanie, a nawet… śmiech. Gdy jego funkcjonowanie zostaje zaburzone, może wpływać na wiele struktur w obrębie głowy, szyi i całego ciała.
W gabinecie fizjoterapeuty coraz częściej pojawiają się pacjenci skarżący się na:
- ból w okolicy ucha,
- klikanie, przeskakiwanie podczas otwierania ust,
- ograniczony zakres otwarcia jamy ustnej,
- bóle głowy, karku i szczęki,
- napięcie w obrębie twarzy i szyi,
- zgrzytanie zębami (bruksizm),
- zawroty głowy, a nawet szumy uszne.
Jak zbudowany jest staw skroniowo-żuchwowy?
SSŻ łączy kość skroniową czaszki z żuchwą, a jego wyjątkowość polega na tym, że oba stawy (lewy i prawy) muszą pracować synchronicznie. Wewnątrz znajduje się krążek stawowy, który pełni funkcję amortyzującą i stabilizującą. To bardzo precyzyjna, ale też delikatna konstrukcja.
Co może powodować zaburzenia pracy SSŻ?
- stres i napięcie emocjonalne – często prowadzą do nadmiernego napięcia mięśni żucia i bruksizmu,
- wady zgryzu – nieprawidłowe ustawienie zębów wpływa na biomechanikę całego stawu,
- niewłaściwe wzorce postawy – np. wysunięta głowa lub zgarbione plecy wpływają na ustawienie żuchwy,
- urazy – nawet niewielkie urazy głowy, szyi czy szczęki mogą prowadzić do przeciążeń stawu.
- przewlekłe napięcia mięśniowe w obrębie szyi, barków i klatki piersiowej – wpływają na funkcję stawu.
Rola fizjoterapii i terapii manualnej
Fizjoterapeuta może pomóc w łagodzeniu dolegliwości związanych ze stawem skroniowo-żuchwowym poprzez:
- terapię manualną stawu i mięśni żucia – rozluźnienie nadmiernie napiętych struktur i poprawa ruchomości stawu,
- terapię mięśni szyi, klatki piersiowej, obręczy barkowej – praca na całym łańcuchu napięciowym,
- ćwiczenia normalizujące napięcie mięśniowe i poprawiające kontrolę ruchu,
- edukację pacjenta – nauka relaksacji, pracy z oddechem i świadomości napięcia w obrębie twarzy,
- współpracę z dentystą lub ortodontą, jeśli przyczyną problemu są wady zgryzu.
Przykładowe ćwiczenia do samodzielnego wykonania:
- Ćwiczenie z kontrolą otwierania ust
Stań przed lustrem. Powoli otwieraj usta, obserwując, czy żuchwa porusza się w linii prostej. Unikaj asymetrii lub „skręcania” szczęki. - Rozluźnianie mięśni żucia. Delikatnie masuj okolice skroni i mięśni przy kątach żuchwy (mięsień żwacz), wykonując ruchy okrężne przez 1–2 minuty dziennie.
- Oddech przeponowy i relaksacja. Ćwicz głęboki, spokojny oddech, skupiając się na rozluźnianiu mięśni twarzy i szyi.
Nie ignoruj sygnałów
Dolegliwości w obrębie stawu skroniowo-żuchwowego potrafią znacznie obniżyć jakość życia – wpływają na sen, mowę, jedzenie, a nawet koncentrację. Warto zgłosić się do fizjoterapeuty, który dokładnie oceni pracę stawu, postawę ciała i wzorce ruchowe. Dzięki indywidualnie dobranej terapii manualnej i ćwiczeniom możesz pozbyć się bólu i przywrócić prawidłową funkcję.
Umów wizytę u fizjoterapeuty TUTAJ
Przeczytaj więcej informacji w zakładce „O mnie”
