Ganglion (torbiel galaretowata) to łagodna masa wypełniona płynem, która najczęściej występuje w okolicach nadgarstka lub stopy. Mimo że nie są to zmiany złośliwe, mogą powodować ból i dyskomfort, ograniczając funkcje ruchowe i codzienne czynności. Gangliony mogą powstawać w wyniku urazów, przeciążeń, stanów zapalnych ścięgien i stawów, lub bez wyraźnej przyczyny.
Najczęstsze objawy to:
- wyczuwalna, elastyczna masa pod skórą,
- ból lub dyskomfort w okolicy ganglionu, nasilający się przy ruchu,
- ograniczenie ruchomości w stawie,
- mrowienie lub drętwienie, jeśli ganglion uciska nerwy.
Leczenie ganglionów może obejmować:
- obserwację – w przypadku, gdy ganglion nie powoduje dolegliwości,
- fizjoterapię,
- nakłucie i usunięcie płynu przez chirurga – procedura tymczasowo łagodząca objawy,
- leczenie chirurgiczne – w przypadku nawracających, bolesnych ganglionów.
Główne cele fizjoterapii to:
- zmniejszenie bólu i stanu zapalnego,
- poprawa ruchomości stawu,
- wzmocnienie mięśni i poprawa funkcji stawów,
- zapobieganie nawrotom ganglionów.
Na czym będzie polegała fizjoterapia?
Fizjoterapeuta prowadząc terapię pacjenta z ganglionem będzie głównie stosował techniki terapii manualnej, celem zmniejszenia napięcia mięśniowego, poprawy ślizgu tkanek względem siebie. Może również zastosować mobilizacje stawowe by poprawić zakresu ruchu w stawie.
Istotnym czynnikiem jest zaangażowanie pacjenta w proces leczenia. Po wstępnym rozluźnieniu przeciążonych mięśni, kolejnym etapem będzie wzmocnienie mięśni stabilizujących staw nadgarstkowy (zakładając, że ganglion pojawia się w okolicy nadgarstka). Ćwiczenia wzmacniające należy zawsze zakończyć ćwiczeniami rozciągającymi.
Oto kilka ćwiczeń, które mogą pomóc zminimalizować ryzyko pojawienia się ganglionów poprzez wzmocnienie mięśni, poprawę elastyczności i zwiększenie stabilności stawów. Ćwiczenia te skupiają się głównie na nadgarstkach i dłoniach, gdzie gangliony występują najczęściej.
Ćwiczenia wzmacniające i rozciągające
1. Ćwiczenie z piłką antystresową
Cel: Wzmocnienie mięśni dłoni i nadgarstka.
– Ściśnij piłkę antystresową jak najmocniej przez 5 sekund, następnie rozluźnij.
– Powtórz 10-15 razy na każdą rękę.
– Wykonuj 2-3 serie.
2. Zgięcia nadgarstków
Cel: Wzmocnienie mięśni zginaczy nadgarstka.
– Usiądź z przedramionami opartymi na stole, dłonie poza krawędzią stołu, trzymając mały ciężarek (np. 0.5-1 kg).
– Powoli zginaj nadgarstki, unosząc ciężarki w górę, a następnie opuszczaj.
– Wykonaj 10-15 powtórzeń.
– Powtórz 2-3 serie.
3. Prostowanie nadgarstków
Cel: Wzmocnienie mięśni prostowników nadgarstka.
– Usiądź z przedramionami opartymi na stole, dłonie poza krawędzią stołu, trzymając mały ciężarek (np. 0.5-1 kg), grzbiet dłoni skierowany do góry.
– Powoli prostuj nadgarstki, unosząc ciężarki, a następnie opuszczaj.
– Wykonaj 10-15 powtórzeń.
– Powtórz 2-3 serie.
4. Rotacja nadgarstków
Cel: Poprawa mobilności i stabilności stawów nadgarstka.
– Wyciągnij ręce przed siebie, złącz dłonie, a następnie wykonuj okrężne ruchy nadgarstkami w obu kierunkach.
– Wykonaj 10 okrążeń w jedną stronę, następnie 10 w drugą.
– Powtórz 2-3 serie.
5. Rozciąganie nadgarstków
Cel: Poprawa elastyczności ścięgien i mięśni nadgarstka.
– Wyciągnij rękę przed siebie z wyprostowanym łokciem i dłonią skierowaną w dół.
– Drugą ręką delikatnie przyciągnij palce w kierunku ciała, aż poczujesz rozciąganie.
– Przytrzymaj przez 20-30 sekund.
– Powtórz 3 razy na każdą rękę.
6. Rozciąganie przedramion
Cel: Zmniejszenie napięcia mięśniowego w przedramionach.
– Wyciągnij rękę przed siebie z wyprostowanym łokciem i dłonią skierowaną w górę.
– Drugą ręką delikatnie przyciągnij palce w dół, aż poczujesz rozciąganie.
– Przytrzymaj przez 20-30 sekund.
– Powtórz 3 razy na każdą rękę.
Proces leczenia można wspomóc zabiegami z zakresu fizykoterapii.
Dobrym uzupełnieniem będzie wykorzystanie ultradźwięków w celu zmniejszenia bólu i stanu zapalnego a także elektroterapia np. prądy tens. Fizjoterapeuta może także (jeżeli uzna to za stosowne) okleić pacjenta taśmami kinesiology tape, celem wsparcia procesu leczenia.
Warto jest również zastanowić się i znaleźć przyczynę problemu. Być może pacjent nawykowo przeciąża nadgarstek, nosi obciążenia niewspółmierne do swojej siły, wykonuje różne prace nie stosując się do ergonomii i zaburzając mechanikę swojego ciała. To są kwestie, które warto przedyskutować z fizjoterapeutą prowadzącym.
Pamiętaj, że jeśli masz już ganglion lub odczuwasz ból podczas wykonywania ćwiczeń, warto skonsultować się z fizjoterapeutą, który dostosuje program ćwiczeń do Twoich indywidualnych potrzeb.
Umów wizytę przez Znany Lekarz.pl
